Al jarenlang werken burgemeesters aan het hervormingsplan, omdat de huidige werkwijze bij de brandweer in strijd is met Europese regelgeving. Er zit namelijk te weinig verschil tussen vrijwilligers bij de brandweer en beroepsmatige brandweerlieden. Daarom zouden vrijwilligers ook net zo betaald moeten worden als de beroepsmatige brandweer. Want binnen de Europese Unie moet iedereen voor gelijk werk gelijk betaald worden.

In opdracht van het ministerie Justitie en het Veiligheidsberaad (hierin zitten de voorzitters van de 25 veiligheidsregio's) is er een denktank opgericht die een nieuwe denkrichting voor de brandweer heeft ontwikkeld. Die denkrichting is naar de medewerkers van de brandweer gestuurd, met de vraag: "Zou je onder deze voorwaarde overwegen te stoppen?" Volgens Fred Heerink heeft daarop vijftien procent van de respondenten geantwoord dat ze bij die denkrichting inderdaad zouden stoppen. Heerink was zelf lid van de denktank.

'Iedereen is het eens'

Eerder vandaag melde de NOS dat er een uitstroom zou ontstaan van vrijwilligers, maar volgens Heerink is daar geen sprake van en ligt het veel gedetailleerder. "De denkrichting die nu ontwikkeld is en besproken wordt in de politiek is alweer een verbetering van de eerdere vraag. Bij het huidige stappenplan zitten zelfs dingen waar iedereen het mee eens is."

Volgens Heerink bleek uit de antwoorden op de vragen dat alle brandweerlieden, beroeps en vrijwilligers, het over stap 1 in ieder geval eens zijn. De verplichting moet eraf. "Dat houdt voor Drenthe in dat de post in Assen niet meer aangevuld kan worden met vrijwilligers. Daarvoor zal geld vrij moeten komen om iemand aan te nemen", zegt Heerink. "Daar starten we een sollicitatieprocedure op en dan zal daar mogelijk iemand komen die daar nu vrijwillig zit, want er zijn er veel - niet iedereen - die van hun hobby hun beroep willen maken."

Ook in Emmen, waar de enige 24-uursbezetting van onze provincie staat, gaat het naar alle waarschijnlijkheid geld kosten. "Daar lopen vrijwilligers mee in de 24-uursdienst. Dat gaat straks niet meer."

Tweedeling

Stap 2 kan volgens Heerink iets lastiger zijn om uit te voeren, maar volgens hem geldt dat in Drenthe die stap nauwelijks voelbaar zal zijn op de brandweerposten. "Alleen bij de grotere posten ga je het merken, zoals Hoogeveen of Assen. Daar liggen meer taken en is het risicogebied ook groter. Daar gaat dus wel wat veranderen." Volgens Heerink is de stap bedoeld om ervoor te zorgen dat vrijwilligers niet te veel zware taken krijgen.

Een aantal vrijwilligers stoot deze 'tweedeling' tegen de borst. Zij willen juist gelijke taken doen aan de beroepsbrandweermannen. Voor de vrijwilligers staat de vergoeding niet bovenaan de redenen om bij de brandweer te gaan; wat wel bovenaan staat is het uitvoeren van hun brandweertaken. Toch ziet Heerink niet dat Drentse brandweervrijwilligers er hierdoor mee stoppen.

Als vrijwilligers dus gedeeltelijk andere taken krijgen dan beroeps is het volgens Heerink ook logisch dat daar een andere opleiding aan vastzit, wat stap 3 is. Voor stap 4 voorziet Heerink ook geen grote problemen. Alleen kunnen kleinere brandweerposten problemen krijgen wanneer er onderhoud moet worden gepleegd. "Daar ligt het onderhoud volledig bij vrijwilligers, dat moet straks een beroeps gaan doen."

Geen uitstroom

Toch voorziet Heerink geen enkele vorm van uitstroom. "Zeker niet in Noord-Nederland", zegt Heerink. "Hier is het percentage van posten dat in de problemen komt nog lager. Dat gaan we dus niet merken."

Wanneer er daadwerkelijk een nieuwe denkrichting bij de brandweer komt, kan Heerink niet zeggen. "Maar het kan al snel. Morgen ligt het in de Tweede Kamer en als de minister geld beschikbaar maakt om stap 1 door te voeren, dan kan dat al op korte termijn. Maar dan moet er wel geld komen om mensen in te huren. Dat kan parttime, maar ook fulltime."

Vrijwilligers

Volgens Heerink wil het ook niet zeggen dat de nieuwe denkrichting alleen problemen oplevert. "Ik heb als portefeuillehouder vrijwilligheid een onderzoek opgesteld hoe we vrijwilligheid kunnen behouden en hoe het zit met de vrijwilligheid in heel Europa." Volgens Heerink kwamen daar wel verrassende antwoorden uit. "Aan de Nederlanders is gevraagd of ze vrijwillig bij de brandweer willen. Nou dat willen ze wel, maar voor velen lijkt het te zwaar nu. Voor die mensen zou dus een minder zwaar takenpakket een reden zijn om zich aan te melden bij de brandweer."

Maar om één op één die vertaalslag te maken dat op korte termijn vrijwilligers afvallen en er nieuwe mensen bij komen op lange termijn vindt Heerink iets te kort door de bocht. "Mensen willen niet veranderen wanneer het moet volgens de regels, maar wel als ze horen dat het moet veranderen omdat er anders geen vrijwilligers meer zijn op de kazerne. Het vinden van vrijwilligers is afhankelijk van heel veel dingen. Het kan morgen een probleem zijn en overmorgen weer opgelost. Een lege brandweerpost willen de mensen ook niet, dus blijven ze vrijwilliger met een kleiner takenpakket en anderen willen vanwege dat kleinere takenpakket juist vrijwilliger worden."